Spannigshoofdpijn
Spanningshoofdpijn zou je de ‘gewone’ huis-tuin-en-keuken-hoofdpijn kunnen noemen. Hoofdpijn die we vrijwel allemaal wel eens hebben. Het komt meestal tweezijdig voor, is drukkend of knellend van karakter en de ernst is meestal licht of matig. De hoofdpijn kan zowel kortdurend zijn als continu. Het is niet gevaarlijk, maar kan wel uiterst hinderlijk zijn.
Oorzaken
Het Nederlands Huisartsen Genootschap stelt dat er over de oorzaken van spanningshoofdpijn niet veel bekend is. Spanning of spierspanning zijn geen primaire oorzaken maar kunnen wel een rol spelen, net als een ‘verkeerde houding’. De diagnose wordt gesteld op basis van de symptomen. Daarbij wordt een keuze gemaakt tussen spanningshoofdpijn, migraine, medicijn gerelateerde hoofdpijn en clusterhoofdpijn.
Hoofdpijn kan ook vanuit de nek ontstaan, dit wordt ‘cervicogene hoofdpijn’ genoemd. In Nederland wordt deze term niet vaak gebruikt en er bestaat ook geen aparte classificatie voor hoofdpijn-vanuit-de-nek. Dit valt doorgaans onder de categorie ‘spanningshoofdpijn’.
Er zijn twee onderzoeken verricht naar het effect van een verkeerde slaaphouding op hoofdpijn. Uit het eerste onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met gezondNU, bleek dat een verkeerde slaaphouding en onjuiste ondersteuning van de nek, invloed kan hebben op hoofdpijn. Hier twee grafieken uit dit onderzoek, waar 89 proefpersonen aan deelnamen:
Fig 1: Zowel het aantal dagen met hoofdpijn als de mate van hoofdpijn neemt af door het verbeteren van de slaaphouding en ondersteuning van nek en hoofd. De oude situatie (blauwe balken) werd vergeleken met de situatie waarbij men sliep met een Hi4 Pillow en een Body Pillow (rode balken).
Het tweede onderzoek werd uitgevoerd door het UMCG in Groningen en toonde vergelijkbare effecten aan. Dat spanningshoofdpijn vanuit de nek kan ontstaan staat wel vast, er is bestaat veel literatuur over. Dat een verkeerde slaaphouding vermoedelijk de belangrijkste achterliggende oorzaak is, is ook duidelijk.
Wat kun je doen tegen spanningshoofdpijn?
Als de hoofdpijn wordt veroorzaakt vanuit de nek, zijn er drie mogelijkheden om er vanaf te komen.
1. Verminder nek-belastende houdingen
Alle houdingen waarbij de nek langdurig belast wordt, moeten zoveel mogelijk worden vermeden. Het gaat vooral om houdingen waarbij de nek lange tijd voorover is gebogen. Hier is zelfs een soort hoofdpijn naar vernoemd: anteflexiehoofdpijn. Dit komt veel voor bij het kijken op telefoon of tablet. Ook onderuit hangend TV-kijken, met de kin op de borst, is een veel voorkomende boosdoener. Hetzelfde geldt in bed als de TV laag staat. Dit is erg belastend voor de banden tussen het hoofd en de nek, zie video’s.
2. Verbeter de slaaphouding
Voor de banden hoog in de nek is het van belang om ‘s nachts te herstellen van de belasting van overdag. Dat kan het beste door te slapen in een houding waarbij de nek in een neutrale stand staat.
Door te slapen met een bodykussen ligt de nek minder gedraaid. Hierdoor vermindert de belasting op - en de spanning in - de nek aanzienlijk. Daarbij is het cruciaal dat het kussen de juiste hoogte heeft. Een in hoogte verstelbaar kussen is het beste want dan kun je de hoogte op maat instellen en eventueel nog aanpassen indien dat nodig is.
Ook de vorm van het hoofdkussen is van belang. Deze moet goed aansluiten bij de nek en het hoofd, pas dan kan de nek goed ontspannen.
3. Therapie
Harde spieren en een stijve nek zijn uitstekend te behandelen door oefeningen en fysiotherapie. Echter, het effect is vaak maar tijdelijk. Dat komt omdat de achterliggende oorzaken niet worden opgelost. Als je blijft doorgaan met het hangen op de bank en het slapen met een gedraaide nek, dan komen de klachten snel weer terug..
