Hoofdpijn-vanuit-de-nek

Hoofdpijn vanuit de nek

• Verschillende bronnen van hoofdpijn-vanuit-de-nek
• De invloed van de slaaphouding
• Klachtenverloop hoofdpijn bij een verkeerde slaaphouding

De gewrichten van de bovenste drie nekwervels vormen vermoedelijk de belangsrijkste bron van hoofdpijn-vanuit-de-nek. Aangetoond is dat alle gewrichten tot en met de 3e wervel hoofdpijn kunnen veroorzaken, zij het op verschillende plaatsen in het hoofd. Irritaties in de gewrichten tussen de 2e en de 3e wervel komen het meest voor. De combinatie van langdurige draaiing en zijwaartse buiging kan hiervoor verantwoordelijk zijn. Deze combinatie komt voor bij het liggen in de 3/4-houding met een voor die houding te hoog kussen.

Andere verkeerde houdingen veroorzaken weer andere problemen. Het voert voor deze pagina te ver om hier dieper op in te gaan, voor meer info hierover ga naar het menu 'Anatomie'.

Spanningen en pijnlijke verhardingen in spieren kunnen eveneens leiden tot hoofdpijn. Bekend zijn de zogenoemde ‘triggerpoints’. Dat zijn erwtvormige verhardingen in spieren die ‘pijn-op-afstand’ kunnen veroorzaken. Als er op zo’n punt gedrukt wordt, dan is dat zeer pijnlijk en ‘schiet’ de pijn naar een bij die spier behorend uitstralingsgebied. Dat kan het hoofd zijn. Enkele voorbeelden van triggerpoints die hoofdpijn kunnen veroorzaken:

Triggerpoint Voorbeelden van spieren die hoofdpijn kunnen veroorzaken

Ook beschadigingen in de tussenwervelschijf van C2-3 kunnen nek-en hoofdpijn veroorzaken, tot boven de ogen. In ongeveer de helft van de gevallen zit de pijn daarbij aan één zijde van het hoofd, in de overige gevallen aan beide zijden. Beschadigingen in de tussenwervelschijf van C3-4 veroorzaaken pijn in de nek, soms ook in het achterhoofd, maar niet aan de voorzijde van het hoofd. Lagere tussenwervelschijven veroorzaken geen hoofdpijn.

Pezen en aanhechtingen

Overige bronnen in de nek

Ook andere weefsels dan de hierboven genoemde kunnen hoofdpijn veroorzaken, zoals een ingeklemde zenuw. Hier wordt daar verder niet op ingegaan omdat er ook geen duidelijke relatie met slaaphoudingen bekend is.

De invloed van de slaaphouding

Een verkeerde slaaphouding kan op twee manieren van invloed zijn:

1. Als oorzaak van de klachten

2. Als factor die de klachten in stand houdt.

In het eerste geval zorgt de verkeerde slaaphouding ervoor dat er, vaak pas na verloop van tijd, irritaties ontstaan in bepaalde delen van de nek. De betreffende gewrichten kunnen beperkt en pijnlijk worden en (onder meer) hoofdpijn veroorzaken. Het klachtenverloop dat daarbij past, staat hieronder beschreven als 'Langzame variant'.

In het tweede geval is er een andere oorzaak van de klachten, bijvoorbeeld een val op het hoofd of een auto-ongeval. Een verkeerde slaaphouding kan een factor zijn die het herstel belemmert en de klachten zelfs kan doen toenemen. Het klachtenverloop dat hierbij past staat hieronder beschreven als de 'Snelle variant'.

Klachtenverloop hoofdpijn bij een verkeerde slaaphouding

Langzame variant

De klachten beginnen zonder duidelijke oorzaak (de hoofdpijn ontstaat ‘zomaar’). In het begin gaan er dagen of weken voorbij dat er geen klachten zijn. In deze fase is er ook niet veel pijn; meer een zwaar, gespan­nen gevoel in het hoofd, soms een lichte hoofdpijn en een beetje stijve nek. Geleidelijk neemt de intensiteit en de frequentie van de klachten toe. Dit kan resulteren in hoofdpijn of nekklachten of in een combinatie van beiden. Dit proces kan jaren duren en resulteren in continu aanwezige zeer zware hoofdpijn. In het begin reageren de klachten goed op lichte medicatie zoals paracetamol, maar na verloop van tijd helpen ook zware medicijnen niet afdoende.

Typerend is dat de klachten bij het wakker worden of vlak na het opstaan al aanwezig zijn. Soms is dat eerst nog slechts een duf, zwaar gevoel dat dan later overgaat in hoofdpijn. Vaak is de nek wat stijf, bij het over de schouder kijken trekken de spieren een beetje. Ook het naar beneden kijken (kin op de borst) en het omhoog kijken kan een trekkend gevoel in de nek veroorzaken en/of onaangenaam zijn. Soms vinden de mensen hun nek zelf niet pijnlijk, maar dan kan een huisarts of therapeut meestal wel vaststellen dat de nekspieren gespannen zijn en pijnlijk zijn bij druk.

Snelle variant

Bij de acute variant van hoofdpijn-vanuit-de-nek gaat het meestal om een duidelijke oorzaak, bijvoorbeeld een snelle onverwachtse beweging (`het schiet er in'), val of ongeluk. Een belastende slaaphouding kan er voor zorgen dat de nek niet volledig herstelt maar juist klachten blijft geven. Door elke nacht weer te zorgen voor weefselprik­keling kan een verkeerde slaaphouding de factor zijn die de klachten in stand houdt. De klachten ontstaan dus in één keer, kunnen al gelijk aanzienlijke hoofdpijn veroorzaken en gaan vervolgens niet meer weg. Af en toe kan er wel een dag zijn dat het wat beter gaat, maar de hoofdpijn blijft regelmatig terugkeren. Ook bij de acute variant zie je vaak een geleidelijke toename van de klachten indien de slaaphouding niet goed is.